Studenica

Polazak sa parkinga oko 06.30 časova u blizini Starog Sajmišta ( parking kod Sava Centra, Hayata).Vožnja do manastira Žiče. Žiča je jedan od najznačajnijih srpskih srednjovekovnih manastira. Zadužbina je Stefana Prvovenčanog koji je u njoj krunisan 1217.godine.Za razliku od većine naših manastira koji su građeni u teško pristupačnim predelima, Žiča se nalazi u plodnoj ravnici, na samo 6 km od Kraljeva prema Mataruškoj Banji. Zato je u svojoj bogatoj istoriji pretrpela mnoga rušenja. Rušili su je i palili Tatari, Turci i Nemci u dva navrata ali je svaki put obnavljana. Poslednju temeljnu rekonstrukciju doživela je nakon zemljotresa 1987. godine, kada joj je vraćen autentični izgled iz 13. veka. Pre nekoliko godina u sklopu obeležavanja 8 vekova od postojanja manastira uređen je ceo manastirski kompleks koji danas predstavlja prvoklasni turistički lokalitet. Po predanju je u manastiru Žiča krunisano sedam srpskih kraljeva a prilikom svakog krunisanja otvarana su nova vrata kroz koja je prolazio samo krunisani vladar, pa bi ta vrata potom odmah bila zazidana. Zato Žiču zovu i sedmovrata. Iako postoje nedoumice o broju krunisanih kraljeva nesporna je istorijska činjenica da je sedam vladara iz loze Nemanjića krunisano pod žičkim pečatom a da je u samom manastiru stolovalo nekoliko srpskih patrijarha. Obilazak manastira, slobodno vreme nastavak putovanja do manastira Studenica. Dolazak u manastir. Obilazak. Manastir Studenica je jedan od najznačajnijih duhovnih centara u Srbiji. Takođe, ovo je jedna od najlepših srednjevekovnih zaostavština, kulturno – istorijsko blago srpskog naroda. Studenica je smeštena u centralnoj Srbiji, na 57 km od grada Kraljeva. Od 1986. godine Studenica se nalazi na UNESCO – voj listi svetske baštine.Manastir Studenica je zadužbina osnivača srpske srednjevekovne države, velikog župana Stefana Nemanje. Stefan Nemanja se na srpski presto popeo 1166 / 68., a vladao je do 1196. godine. Tokom svoje vladavine izgradio je nekoliko značajnih manastira. Gradnja Studenice započela je još osamdesetih godina dvanaestog veka, a prva faza radova završena je 1196. godine, kada je Nemanja vlast predao svom sinu Stefanu. Nakon što se zamonašio u crkvi Svetog Petra i Pavla u Rasu, Stefan Nemanja, sada Simeon, se povukao u manastir Studenicu. Ovde je proveo prvu godinu monaškog života, da bi potom sa sinom Savom otišao na Svetu Goru.Nakon povratka u Srbiju, starateljstvo nad manastirom preuzima Sava Nemanjić. Studenica tada postaje politički, kulturni i duhovni centar srednjevekovne Srbije. Sava je napisao čuveni Studenički tipik, u kome je postavio pravila monaškog života u manastiru. Takođe, napisao je i Žitije Svetog Simeona, u kome je opisao život Stefana Nemanje. Kralj Stefan Radoslav, sin Stefana Prvovenčanog, nastavio je brigu o Studenici. On je 1245. godine izgradio pripratu. Pored njega, kralj Stefan Milutin je podigao malu crkvu posvećenu Svetim Joakimu i Ani. U manastirskom kompleksu nekada se nalazilo 14 crkava, od kojih su danas sačuvane samo tri. Tursko osvajanje Srbije označilo je početak uništavanja srpskih srednjevekovnih svetinja. Takva sudbina nije zaobišla ni manastir Studenicu. Turci su najpre pretopili olovnu krovnu konstrukciju u municiju. Nakon Bečkog rata ( 1683 – 1699 ), Studenica je opljačkana. Tokom Prvog srpskog ustanka, studenički monasi su aktivno pružali podršku ustanicima. Zbog toga su Turci spalili manastir. Tokom 1846. godine izvršena je krajnje nestručna obnova, tokom koje su slikari preko starih fresaka naneli novi sloj maltera i naslikali nove freske. Ova greška ispravljena je 1951. godine, tokom restauratorskih radova. Studenica je građena kao porodična grobnica. Sa desne strane, u naosu, nalazi se grobnica sa moštima Svetog Simeona. Ispred oltarske pregrade sa desne strane, nalaze se mošti Svetog Simona ( Stefana Prvovenčanog ), a sa leve mošti Svete Anastasije. Svojim značajem, Studenica je jedno od najvrednijih kulturno – istorijskih nasleđa Srbije. Nastavak putovanja do Manastira Sopoćani. Manastir Sopoćani – je riznica jedinstvenog freskoslikarstva, mauzolej kraljevske porodice, stradalnik istorije i bogomolja. Danas u Sopoćanima možete videti artefakte po kojima se manastir ističe u svetu umetnosti. Njegove prostorije čuvaju podatke vredne za srpsku istoriju, a u samoj okolini manastira neprestano se radi na fizičkim i duhovnim obnovama. Zbog svoje višeslojne vrednosti i aktivnog duhovnog života, Sopoćani su, od strane UNESKO-a, prepoznati i uvršteni na listu svetske kulturne baštine. Sopoćani, a i sama okolina manastira, odlikuju se lepotom svetskih razmera. Podignut kao zadužbina. Izgrađen na samom izvorištu srpske države, na 17km od današnjeg Novog Pazara, manastir Sopoćani građevina je sa elementima od višestrukog značaja. Samo njegovo ime potiče od slovenske reči sopot, što znači izvor. Sa aspekta istorije, ovo je zdanje koje pamti prisustvo vladara najveće srpske srednjovekovne dinastije Nemanjića. Ktitor manastira je kralj Stefan Uroš I, sin kralja Stefana Prvovenčanog, koji je oko 1260. godine najpre podigao crkvu i posvetio je Svetoj Trojici.Ono po čemu se Sopoćani najviše ističu su kompozicije fresaka- ove freske smatraju se za najveća slikarska dostignuća onog vremena. Radili su ih najviđeniji umetnici Carigrada u klasičnom antičkom stilu. Kompozicije u antičkom stilu raspoređene su tako da centralni deo prikazuje velike praznike, scene iz Hristovog života i likove velikih svetitelja. Najpoznatije slikarske celine su:Freska Uspenja Presvete Bogorodice – kompozicija koja se izdvaja finoćom rada i veličinom koja prekriva čitavih 40 kvadratnih metara zida, scene iz Hristovog života i likovi velikih svetitelja – u centralnom delu crkve, likovi istorijskih ličnosti ovog doba – u priprati manastira. Mauzolej kraljevske porodice – kao porodična grobnica, manastir na posebnom mestu čuva sarkofag od crvenog mermera. U njemu leži ktitor, kralj Stefan Uroš I. Pored njega su ovde sahranjeni njegovi bližnji, članovi kraljevske porodice i starešine manastira. Nakon obilaska manastira odlazak do centa Novog Pazara. Slobodno vreme za ručak. Individualna šetnja. Nakon toga obilazak Petrove crkve i povratka za Beograd.Petrova crkva-Na blagom uzvišenju, na samo dva kilometra severno od centra Novog Pazara, nalazi se najstariji srpski sakralni objekat –crkva Sv. Apostola Petra i Pavla ili kako se još naziva-Petrova crkva. Ova crkva je tokom vekova bila kultno mesto i svetilište, koje obiluje brojnim rimskim i vizantijskim tragovima.Prema legendi crkvu je osnovao Tit, učenik i sledbenik apostola Pavla. Iako ne postoje tačni podaci, vreme izgradnje crkve kao pravoslavne svetinje vezuje se za 9. vek. Međutim, na osnovu iskopina evidentno je da se na mestu današnje crkve smenjivao paganski hram, ranohrišćanski hram i srednjovekovna crkva.Arheološkim istraživanjima ispod temelja sadašnje crkve, otkriveni su razni predmeti od zlata i ćilibara, kao i ostaci rimskih i slovenskih plemića iz 5. veka pre nove ere što svedoči da je Crkva Svetog Petra i Pavla najstarija sakralna građevina na Balkanu.U crkvi Sv. apostola Petra i Pavla Stefan Nemanja je ponovo kršten po pravoslavnom obredu, jer ga je pre toga otac Zavida krstio po običajima rimokatoličke vere, jer u to vreme u Duklji (u koju su bili proterani ) nije bilo pravoslavnog sveštenstva. Takođe, ovde se slavni vladar venčao sa svojom suprugom Anom, ovde je i krstio sina Rastka, a ovde je i 1196.godine prepustio vladarski presto svom sinu Stefanu Prvovenčanom, a on i njegova supruga se zamonašili i dobili ime Simeon i Anastasija.Iako nakon sticanja crkvene samostalnosti 1219. godine, Sava Nemanjić postaje prvi srpski arhiepiskop sa sedištem u manastiru Žiča, i dalje sedište Raške episkopije ostaje u Petrovoj crkvi. Ali nakon podizanja velelepnih crkvenih objekata u neposrednoj blizini (Sopoćani, Đurđevi stupovi, Studenica) crkva polako gubi na značaju koji je imala.Crkva je okružena velikim brojem rimskih, vizantijskih i slovenski h nadgrobnih spomenika, koji predstavljaju najubedljivije svedočanstvo o životu i delovanju ljudi iz daleke prošlosti. Izuzetne kulturno-istorijske vrednosti ovog spomenika, njegova zagonetna arhitektura, neobičnog i jedinstvenog prostornog sklopa, i freske iz raznih epoha — čine Petrovu crkvu ne samo najstarijim srpskim pravoslavnim hramom nego i jednim od najznačajnijih svedočanstava o sintezi umetnosti Istoka i Zapada. Upravo zbog svega ovoga , Crkva Svetih apostola Petra i Pavla uz kompleks Stari Ras, kome pripadaju i manastiri Sopoćani i Đurđevi Stupovi su od 1979. godine deo UNESCO svetskog kulturnog nasleđa. Dolazak na mesto polaska.